Prawo, a nie dobra wola
Przepisy dotyczące obowiązku szczególnej dbałości o kobiety w ciąży znajdują się już w Konstytucji RP – w art. 68 ust. 3 czytamy „Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku”. Jeśli więc kobieta w ciąży korzysta z usług publicznej służby zdrowia, powinna być świadoma swojej uprzywilejowanej pozycji. I nic w tym zdrożnego – gwarantuje jej to bowiem przede wszystkim ustawa zasadnicza, nie zaś życzliwość (lub jej brak) pracownika służby zdrowia.
Bezpłatna opieka zdrowotna nawet bez ubezpieczenia
Kobietom ciężarnym, kobietom w okresie porodu i połogu posiadającym obywatelstwo polskie, a także które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach - zamieszkującym na terytorium Polski ustawodawca umożliwia korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej, których koszty pokrywane są ze środków publicznych, czyli w uproszczeniu – opieka ta jest bezpłatna, a finansuje ją państwo. Co więcej – prawo to przysługuje niezależnie od faktu posiadania ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku, gdy nie jesteś ubezpieczona, wypełniasz jedynie odpowiednie oświadczenie.
Więcej – szereg konkretnych uprawnień
Ponadto, na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, kobiety w ciąży mają prawo do:
Korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej.
Korzystania poza kolejnością z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.
Korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach i świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w dniu zgłoszenia, a jeśli nie jest to możliwe - najpóźniej w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.
Aby skorzystać z powyższych uprawnień, powinnaś przedstawić zaświadczenie od lekarza potwierdzające ciążę wraz z dokumentem potwierdzającym Twoją tożsamość. Co więcej zasadnym wydaje się, by za takie zaświadczenie służyła karta ciąży, jednakże ustawa nie posługuje się wprost takim pojęciem.
Egzekwowanie omówionych wyżej praw w placówkach służby zdrowia teoretycznie nie powinno stanowić problemu. Jednakże dużo zależy przede wszystkim od posiadanej wiedzy i świadomości przyszłych mam oraz od pewności siebie w tym szczególnym dla kobiety stanie, kiedy nie raz ciążowe hormony mieszają w głowie. Z tego względu zachęcam do dzielenia się tą wiedzą z innymi mamami, aby żadna kobieta w ciąży nie powiedziała „nie miałam siły przebicia” w sytuacji, kiedy prawo stoi silnie po stronie ciężarnych.
Podstawa prawna:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2017.1938 – t.j. z dnia 19.10.2017 r.)
Źródła:
Strona internetowa Ministerstwa Zdrowia www.mz.gov.pl
Przeczytaj także "Standardy opieki okołoporodowej w Polsce – nowy kierunek zmian": Link