Poznajcie Stefana…
Cześć jestem Stefcio. Urodziłem się w 26. tygodniu ciąży z masą ciała 535 g.
Od początku wiedziałem, że chyba za szybko chciałem wyjść z brzuszka… Kiedy się urodziłem, nie mogłem poprzytulać się z moją mamusią. Leżałem na jakimś dziwnym łóżeczku, włożony do specjalnego woreczka. Było dużo świateł, ktoś odessał mi nadmiar wydzieliny, którą miałem w buzi i przykrył ciepłym kocykiem oraz założył czapeczkę. Założono mi też maseczkę - to właśnie dzięki niej mogłem oddychać.
Po kilku minutach zobaczyłem na chwilkę moją mamę, dałem jej buziaka i szybciutko zostałem przeniesiony do jakiegoś „ jeżdżącego autka” ( inkubator transportowy), którym zostałem przewieziony do ogromnej sali. Co ciekawe było tam dużo innych dzieci takich jak ja, ale tego dnia to ja byłem najmniejszy i najmłodszy.
Po kilku godzinach oddychania przez maseczkę, trochę się zmęczyłem i pani doktor włożyła mi plastikową rureczkę do tchawicy. Ufff… jaka ulga! Teraz mogłem odpocząć, bo respirator pomagał mi oddychać.
Jedzonko dostaję częściowo przez silikonowy dren nazywany sondą, a częściowo poprzez kroplówkę. Ciocia mówi, że jeszcze jestem za malutki i nie umiem ssać, ale kiedyś też będę mógł jeść z butelki tak jak mój kolega obok. Na początku byłem bardzo absorbujący, bo co chwilę alarmował mój monitor, do którego jestem cały czas podpięty. Ciocie co chwilę musiały podawać mi lekarstwa, zakładać wenflony. Przez jakiś czas miałem nawet jakieś cewniki w pępku, do których były podłączone takie wieeeelkie strzykawki, a pompa podawała mi tyle płynów ile pani doktor zaleciła.
Moje łóżeczko jest całe przykryte. Wokół są ściany, dzięki czemu nie słyszę tak bardzo co dzieje się u kolegów. Mam swojego „rogala” na którym leżę. To taka poduszeczka, dzięki której ciocia może układać mnie w różnych fajnych i wygodnych pozycjach. Mam też czapeczkę i maleńkiego pampersika. Na razie nie mogę być ubrany, bo ciocie muszą patrzeć jak oddycham, ale spokojnie…
W moim inkubatorku jest tak ciepło, że czuję się jakbym był w brzuszku u mojej mamy. No właśnie… jak mamusia pierwszy raz do mnie przyszła to miała troszkę mokre oczy… nie wiem, może dlatego, że u mnie tak ciepło??? Mimo wszystko uśmiechała się do mnie i mówiła, że jestem śliczny. Tatuś też przyszedł. Chyba nie mógł uwierzyć, że taki ze mnie duży facet.
Na oddziale jestem już 10 tygodni. Poznałem już wszystkie ciocie. Lubię je, bo są zawsze wtedy, kiedy tego potrzebuję. Uspokajają mnie kiedy jest mi źle. Mówią do mnie, że jestem łobuziakiem i jak bardzo już urosłem. Mimo wszystko najbardziej cieszę się, kiedy widzę mamę i tatę.
Mamusia przynosi mi świeże mleczko, które cały czas dzielnie dla mnie odciąga, a tatuś opowiada mi, że jak tylko urosnę, to będę razem z nim biegał w zawodach. Już nie mogę się doczekać!! Teraz ważę już 1835g. Nadal jestem na oddziale intensywnej terapii noworodka, bo mam jeszcze czasem problemy z oddychaniem, ale już niedługo przejadę moim „mercedesem” na oddział opieki ciągłej, a stamtąd będzie już bliżej do domku!!
Tyle o dzielnym Stefanie, przejdźmy do informacji teoretycznych
Poród przedwczesny definiowany jest przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) jako urodzenie dziecka po ukończonym 22. tygodniu ciąży, a przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży. W wyniku takiego porodu rodzi się bardzo niedojrzały noworodek, który wymaga specjalistycznej opieki przez wykwalifikowany personel medyczny.
W Polsce porody przedwczesne stanowią 6-8%, a w Europie 5-7%. Istnieje wiele przyczyn porodów przedwczesnych. Dużą część stanowią konkretne czynniki ryzyka, ale nadal ponad 50% występowania porodów przedwczesnych pozostaje niewyjaśniona.
Wcześniaki to dzieci, które najczęściej rodzą się z małą urodzeniową masą ciała. Definicja mówi, że mała urodzeniowa masa ciała to waga poniżej 2500 g. Natomiast trzeba wziąć pod uwagę, że część wcześniaków nie spełnia tego kryterium. Duża część dzieci, które są urodzone po 34. tygodniu ciąży rodzi się z masą ciała powyżej 2500 g., przez co nie będą one zaliczane do noworodków z małą urodzeniową masą ciała (low birth weight - LBW).
Ze względu na małą urodzeniową masę ciała noworodki dzielimy na pewne podgrupy:
z umiarkowaną małą masą ciała 1500 g-2499 g
z bardzo małą masą ciała 1000 g-1499 g
ze skrajnie małą masą ciała 500 g – 999 g
Wcześniaki możemy również podzielić ze względu na długość przedwcześnie zakończonej ciąży:
bardzo skrajne wcześniactwo – dzieci urodzone pomiędzy 22-28 tyg. Trwania ciąży
skrajne wcześniactwo – dzieci urodzone pomiędzy 28-32 tyg. Trwania ciąży
późne wcześniactwo – dzieci urodzone pomiędzy 32-37 tyg. Trwania ciąży
Dzięki obowiązującej w Polsce trójstopniowej organizacji opieki nad ciężarną i dzieckiem, wyznaczone są konkretne placówki, w których odbywają się porody i leczenie noworodków przedwcześnie urodzonych. Noworodki z masą ciała poniżej 1000 g oraz urodzone przed 32. tyg. ciąży powinny być hospitalizowane w ośrodkach III stopnia opieki, ze względu na to, że są wysokospecjalistyczne. Noworodki urodzone przedwcześnie, ale o dojrzałości powyżej 32. tyg. ciąży i ciąże o średnim zagrożeniu leczone są w ośrodkach II stopnia referencyjności. Natomiast noworodki zdrowe i pochodzące z prawidłowo przebiegających ciąż powinny rodzić się w ośrodkach I stopnia referencyjności.
Jeśli dziecko rodzi się w ciężkim stanie lub będzie bardzo niedojrzałe, po urodzeniu powinno zostać przetransportowane do ośrodka neonatologicznego o właściwym stopniu referencyjności. Noworodki przedwcześnie urodzone ze względu na niedojrzałość poszczególnych narządów, zaburzenia rozwojowe układu oddechowego, pokarmowego i krążenia wymagają specjalistycznych metod opieki. Na oddziale intensywnej terapii noworodka często wymagają wspomagania oddechu, tlenoterapii, podawania leków, leczenia chirurgicznego i wielu wielu innych…
Wcześniaki, szczególnie te urodzone przed 28. tygodniem ciąży, narażone są na wiele powikłań takich jak m.in.:
zaburzenia oddychania, bezdechy
krwawienia wewnątrzczaszkowe
martwicze zapalenie jelit
retinopatia wcześniacza
zaburzenia metabolizmu
zaburzenia termoregulacji
zwiększona podatność na zakażenia
przetrwały przewód tętniczy.
Pobyt w szpitalu dziecka urodzonego przedwcześnie może trwać od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy. Skrajne wcześniaki pierwsze kilka, kilkanaście tygodni spędzają na oddziale intensywnej terapii noworodka, gdzie mogą liczyć na wysoko wyspecjalizowaną kadrę medyczną z zakresu neonatologii. To właśnie tam zaczynają się ich pierwsze kroki w walce o zdrowie i życie…
Z okazji Dnia Wcześniaka, chciałabym życzyć wszystkim Rodzicom i Małym Dzielnym Wojownikom dużo zdrówka i wytrwałości!!! Dziękuję rodzicom Stefana - Agnieszce i Bartkowi za możliwośc opowiedzenia ich historii! Anna Nowak-Duda
PS. Zapraszam Cię do dołączenia do mojego Kursu Szkoły Rodzenia.
1. " Podstawy neonatologii", red. naukowa prof. dr hab.med. Jerzy Szczapa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008 2. "Położnictwo i ginekologia", Grzegorz Bręborowicz, tom 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2015 3. " Opieka nad wcześniakiem", red. naukowa Anna B. Pilewska - Kozak. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019 4. Mikulak I, Jodzis A, Borszewska - Kornacka M, Czajkowski K. Znaczenie matczynych czynników ryzyka powikłań ciąży ze szczególnym uwzględnieniem porodu przedwczesnego. "Ginekologia i położnictwo - madical project " 2015; 2(36)