Płacz niemowlęcia – alarm doskonały
Płacz dziecka jest jego językiem, a krzyk każdego dziecka jest jedyny w swoim rodzaju. Płacz niemowlęcia jest tak zaprojektowany, aby pomóc mu przetrwać. Naukowcy już dawno zauważyli, że płacz niemowlęcia ma wszystkie cztery cechy doskonałego sygnału/alarmu:
Jest automatyczny (dla noworodka płacz jest odruchem informującym nas natychmiast o jego niezaspokojonej potrzebie/potrzebach)
Płacz przychodzi mu z łatwością, nie wymaga od noworodka wysiłku
Jest w odpowiednim stopniu niepokojący (potrafi postawić na nogi wszystkich domowników)
Może być modyfikowany (w miarę jak nadawca i odbiorca uczą się jego precyzji)
Płacz to sposób w jaki Twoje dziecko mówi do Ciebie „Coś jest nie tak”. Zadaniem rodziców jest nauczyć się rozpoznawać jaką potrzebę dziecka należy zaspokoić, by je ukoić.
Dlaczego niemowlęta płaczą?
Powodów może być wiele… Patrząc na płaczące niemowlę zastanowiłabym się w pierwszej kolejności nad tym jaka jego potrzeba nie jest zaspokojona. Może to być:
Potrzeba bliskości (przytulenie, noszenie, kołysanie, kontakt skóra do skóry, karmienie piersią)
Potrzeba bezpieczeństwa (bliski kontakt z rodzicem, bliskość, zwróciłabym tu również uwagę na aktualny nastrój rodziców/opiekunów – dzieci są naszymi lustrami – stres rodzica bardzo często skutkuje obniżonym poczuciem bezpieczeństwa, płaczem, rozdrażnieniem u maluszka)
Potrzeba ssania, jedzenia, picia (wszystkie te potrzeby skutecznie zaspokoi pierś mamy)
Potrzeba snu, odpoczynku (np. przez przestymulowanie)
Potrzeba większej stymulacji (tak – niemowlęta często płaczą z nudów)
Potrzeba komfortu i czystości (zmiana pieluszki, niewygodne ubranko, niewygodna pozycja)
Oczywiście nie należy bagatelizować także przyczyn zdrowotnych płaczu. Niemowlę może płaczem sygnalizować ból (zwykle jest to ból brzuszka) ale także może płakać z powodu dyskomfortu wynikającego z odparzenia pupy, infekcji gardła, kataru. Przyczyną płaczu może być również kolka niemowlęca, refluks lub inne przyczyny zdrowotne.
Czy płacz dziecka jest korzystny dla rozwoju jego płuc?
„Pozwól mu się wypłakać – niemowlęta w ten sposób ćwiczą płuca” – jest to chyba NAJGŁUPSZY MIT WSZECHCZASÓW! Naukowcy wykazali, że kiedy niemowlęta płaczą w samotności i nikt nie reaguje, doświadczają silnego lęku i paniki. Ich ciała i mózgi zalewają hormony stresu (adrenalina i kortyzol). Badania wykazały, że kiedy rozwijający się mózg narażony jest na te hormony przez dłuższy czas, komórki nerwowe nie łączą się z innymi i degenerują się. Ponadto niemowlęta pozostawione, by się wypłakały, miały niepokojąco wysokie tętno i obniżony poziom tlenu we krwi. Ich układ krwionośny wracał do normy, gdy tylko zostały uspokojone.
Co robić, kiedy noworodek płacze?
„Płacz dziecka na nic by się nie zdał gdyby matka również nie była genetycznie przygotowana do reakcji na niego. Dziecięcy płacz to jeden z dźwięków, które wywołują najbardziej intensywną reakcję dorosłego człowieka. Matka, ojciec, a nawet obcy ludzie czują się poruszeni, zmartwieni, zaniepokojeni, odczuwają też natychmiastowe pragnienie zrobienia czegoś, by płacz ucichł. Przystawić do piersi, ponosić na rękach, zmienić pieluszkę, przytulić, założyć ubranko, zdjąć ubranko, zrobić cokolwiek, byle tylko dziecko się uspokoiło.” Carlos Goznalez „Mocno mnie przytul”.
W szczególności mama jest biologicznie zaprogramowana do udzielenia troskliwej odpowiedzi na płacz swojego dziecka. Krzyk niemowlęcia wywołuje w jej ciele fascynujące zmiany fizjologiczne - zwiększa się przepływ krwi do jej piersi i dzięki odpowiednim hormonom odczuwa ona silną potrzebę wzięcia dziecka na ręce w celu nakarmienia go.
Oprócz karmienia naturalnego, które skutecznie zaspokoi u dziecka potrzeby ssania, bliskości, bezpieczeństwa, jedzenia i picia, rodzice mogą stworzyć takie warunki opieki nad swoim maluszkiem, które zmniejszą u niego potrzebę płaczu. Wykorzystać mogą do tego filary nurtu zwanego „Rodzicielstwem Bliskości” takie jak: bycie blisko dziecka od porodu, chustonoszenie oraz współspanie, które wytwarzają w dziecku takie poczucie dobrostanu i bezpieczeństwa, że ma ono zwyczajnie mniejszą potrzebę płaczu.
Bardzo ważna jest także nauka sygnałów jakie wysyła dziecko zanim zacznie płakać i wczesna odpowiedź na te sygnały. „W 1974 roku grupa naukowców spotkała się, aby przestudiować istniejące badania dotyczące czynników mających wpływ na kompetencje dzieci. Analizując badania dotyczące więzi, doszli do wniosku, że im bardziej matka ignoruje płacz dziecka w pierwszym półroczu jego życia, tym większe prawdopodobieństwo, że w drugim półroczu będzie płakało częściej”- William Sears, Martha Sears „Księga Rodzicielstwa Bliskości”
Drodzy Rodzice, kiedy Wasze dziecko płacze, proszę, słuchajcie swojego naturalnego instynktu a nie osób, które radzą Wam udawać głuchych. Dzieci najczęściej przestają płakać w chwili kiedy ich rodzice na ten płacz odpowiadają. Oczywiście, reagowanie na płacz nie zawsze jest łatwe, może być frustrujące, zwłaszcza w pierwszych tygodniach, kiedy jeszcze nie poznaliście języka Waszego maluszka. Bądźcie jednak blisko i reagujcie – wpłynie to na poczucie bezpieczeństwa zarówno Wasze, jak i Waszego dziecka.
Źródła wiedzy:
„Księga Rodzicielstwa Bliskości” William Sears, Martha Sears
„Mocno mnie przytul” Carlos Goznalez
„Twoje wymagające dziecko” William Sears, Martha Sears
„Księga snu” William Sears, Martha Sears