Jak wygląda pierwsza doba po cc?
Pierwsza doba po cięciu cesarskim wygląda w ten sposób, że zaraz po cięciu jesteśmy na sali pooperacyjnej, gdzie mierzone są wszystkie nasze parametry życiowe ( ciśnienie, temperatura, tętno, saturacja). Opiekuje się nami pielęgniarka/położna z oddziału intensywnej terapii. Jeśli jesteśmy po znieczuleniu podpajęczynówkowym musimy przez kilka godzin leżeć „na płasko”, aby uniknąć popunkcyjnych bólów głowy i innych powikłań. Jeśli jesteśmy po znieczuleniu ogólnym po wybudzeniu się może nas boleć gardło (jest to spowodowane rurką intubacyjną, która była założona do tchawicy), może męczyć kaszel i zalegająca wydzielina, którą należy odkrztusić. Mogą pojawić się nudności, wymioty. Do pęcherza moczowego założony jest cewnik moczowy. Po kilku godzinach jeśli wszystko jest dobrze, trafiamy na normalną salę na oddziale położniczym. Rana po cięciu cesarskim jest zabezpieczona opatrunkiem, którego nie należy zmoczyć. Kiedy odzyskamy władzę w nogach i będziemy w stanie wstać, cewnik zostanie usunięty. Pierwsze posiłki są w postaci kroplówek, następnie dostajemy już pierwszy kleik i sucharki. Kwestia posiłków różni się czasem od szpitala, po ilu godzinach dostajemy coś konkretnego do jedzenia. Funkcjonowanie w pierwszych dobach po cesarskim cięciu na pewno jest trochę trudniejsze, niż po porodzie siłami natury, gdyż miejsce cięcia boli, ciągnie, można mieć wrażenie, że ciężko jest się wyprostować. Jeszcze będąc w łóżku należy wykonywać pierwsze ćwiczenia, które zmniejszają ryzyko powikłań zakrzepowych. Przede wszystkim można wykonać krążenie stopami (lewo, prawo), zaginanie stopy zadzierając palce mocno do siebie, a następnie prostowanie jej w dół tak, jakby palce chciały dotknąć łóżka, można również próbować szeroko rozstawić palce stóp. Analogicznie wykonujemy ćwiczenia rąk. Krążenie nadgarstków w prawą i w lewą stronę. Zaciskanie dłoni w pięść, a następnie otwarcie ich szeroko. Naprzemienne prostowanie i zginanie stawów łokciowych. Są to podstawowe ćwiczenia, które można wykonywać już w pierwszej dobie! W pierwszej dobie pamiętamy również o jak najszybszym uruchomieniu laktacji. Dlatego starajmy się dostawić dziecko do piersi tak szybko, jak tylko się da.
W jakiej pozycji najlepiej karmić piersią w pierwszych dobach po CC?
W pierwszych godzinach po porodzie najlepiej karmić w pozycji na wznak. Wbrew pozorom nie jest to aż tak trudna pozycja, a jest bardzo przydatna kiedy musimy leżeć jeszcze na płasko. Dziecko można ułożyć na sobie (brzuszkiem na naszym brzuchu) na skos lub wzdłuż naszego ciała, tak aby maluch nie kopał nas po ranie. Przy pierwszym dostawieniu na pewno będzie potrzebna pomoc położnej, która powinna podać dziecko i pomóc je dostawić. Następnie w kolejnych godzinach, dobach, kiedy zaczniemy się już ruszać sprawdzi się pozycja na boku. Warto wtedy na okolicę nacięcia położyć coś miękkiego np. poduszkę, aby dziecko nie kopało nas nóżkami. Warto zadbać o swój komfort i pozycję. Za dzieckiem ułożyć kołdrę, albo kocyk, aby maluch nam nie uciekał. Między swoje nogi dobrze jest włożyć poduszkę ciążową lub kołdrę, aby nogi nie opadały na siebie, dzięki czemu odciążymy mięśnie brzucha. W kolejnych dobach jeśli ból brzucha tak mocno nie doskwiera można zastosować szereg innych pozycji np. klasyczną, krzyżową lub spod pachy.
Kiedy pierwsza pionizacja mamy po cc? Kiedy pierwsze próby spacerów?
Pierwsza pionizacja po cięciu cesarskim nie powinna odbyć się później, niż po 12h od operacji. Standardowo jest to nawet już po ok. 6-8h. Musimy pamiętać, że szybka pionizacja zmniejsza ryzyko powikłań zakrzepowych, dlatego jest tak ważna. Wstając z łóżka należy pamiętać o kilku bardzo ważnych zasadach. Musimy odciążać brzuch, dlatego nie podnosimy się standardowo – zrywając się z łóżka na proste nogi. Istnieją dwa sposoby. Pierwszy z nich: obracamy się na bok. Z tej pozycji na boku powoli podpieramy się rękoma i siadamy. Drugi sposób jest lepszy. Leżąc na wznak odwracamy się na bok, następnie staramy się zrobić pozycję na kotka, tzw. podpór przodem (czyli ręce na łóżku, kolana również na łóżku, tak jakbyśmy klęczały, ale mamy również ręce podparte na łóżku) następnie po kolei zestawiamy tyłem najpierw jedną nogę, następnie drugą nogę. Podczas pierwszej pionizacji oczywiście musi być obecna położna. Tak samo, jak w przypadku porodu siłami natury. Jeśli źle się czujemy może być tak, że najpierw tylko usiądziemy na łóżku, a dopiero za kolejne parę godzin będzie pierwszy spacer. Podczas chodzenia należy pamiętać, aby nie zginać się w pół. Oczywiście rana ciągnie i boli, ale mimo wszystko lepiej chodzi się w pozycji wyprostowanej. Jeśli mamy odruchy kaszlu, należy przyłożyć poduszkę do brzucha i lekko się zgiąć, aby nie napinać zbyt mięśni brzucha. Dzięki temu kasłanie nie będzie, aż takie niekomfortowe.
Jak należy dbać o bliznę po CC po powrocie do domu?
O bliznę po cięciu cesarskim należy dbać podobnie jak o bliznę po nacięciu krocza. W pierwszej dobie podczas prysznica staramy się ochronić opatrunek przed zmoczeniem, zakrywając go np. ręcznikiem. W kolejnych dobach, gdy opatrunek zostanie już zdjęty myjemy miejsce po cięciu tak samo jak resztę ciała. Najlepiej wykorzystać do tego szare mydło i delikatnie przemywać ranę podczas prysznica. Jest to miejsce, o które trzeba dbać szczególnie, gdyż łatwo o jej zakażenie. Czasem lekarz może zalecić pryskanie rany 1-2 razy dziennie octenidyną. Natomiast jeśli nic się nie dzieje staramy się po prostu utrzymywać ranę w suchości i czystości. Wietrzenie rany ma zastosowanie tutaj tak samo jak wietrzenie rany po nacięciu krocza. Kolejną ważną rzeczą jest to, żeby nie przykrywać rany majtkami, szczególnie, aby szew bielizny nie kończył się razem z miejscem po cięciu. Dlatego najlepiej nosić bieliznę poniżej. Położna lub lekarz ściągnie szwy między 6 a nawet 10 dobą. Wszystko w zależności od tego jak goi się rana. Ubierając się warto pamiętać, aby w pierwszych tygodniach nie zakładać ciasnych spodni tylko zwiewne sukienki, tak aby rana miała jak największy dostęp powietrza. Po ok. 4 tygodniach blizna powinna się już ładnie zasklepić. Nie zdziw się jeśli blizna będzie swędziała, jest to naturalny objaw gojenia. Z tygodnia na tydzień blizna będzie coraz bledsza i mniejsza. Po cięciu cesarskim (po skończonym połogu), warto odwiedzić fizjoterapeutę, który zajmuje się blizną po cięciu cesarskim. Pomoże on ją zmobilizować, dzięki czemu będzie można uniknąć zrostów i nieładnego wyglądu blizny. Poza tym pokaże ćwiczenia, które można wykonywać, a których na pewno nie robić. Gdy blizna się już zagoi, czyli po ok. 4-6 tygodniach, można zacząć smarować ją maściami na blizny.
Co może nas zaniepokoić jeżeli chodzi o bliznę po powrocie do domu?
Pilnej konsultacji wymaga stan, gdy blizna staje się mocno zaczerwieniona wokół, bolesna, opuchnięta i zacznie się z niej sączyć wydzielina. W szczególności jeśli jest to gęsta, żółta wydzielina, połączona z resztą objawów. Konsultacji wymaga również gorączka.
O czym jeszcze należy pamiętać podczas połogu?
Podczas połogu nie należy dźwigać – nie przestrzeganie tej zasady może w późniejszym czasie skutkować obniżeniem się narządu rodnego, czy nietrzymaniem moczu. Dlatego noszenie wanienki z wodą lub wózka należy pozostawić partnerowi. Należy unikać pochylania się z pozycji stojącej, lepiej po prostu ukucnąć, aby nie nadwyrężać mięśni brzucha. Jeśli wystąpią hemoroidy – spokojnie można stosować maści lub czopki zmniejszające nieprzyjemne dolegliwości. Można również stosować chłodne okłady. Należy pamiętać, aby unikać zaparć, czyli stosować w diecie dużo błonnika, warzyw i owoców. Wizyta kontrolna po porodzie zarówno siłami natury jak i cięciu cesarskim powinna się odbyć po 6 tygodniach. Pierwsze współżycie po porodzie powinno się odbyć nie wcześniej, niż zanikną odchody połogowe. Najlepiej dopiero po pierwszej wizycie kontrolnej u ginekologa, który sprawdzi czy macica całkowicie obkurczyła się i czy zagoiły się wszystkie rany poporodowe.